Na mijn presentatie 'Act like a coach' krijg ik dikwijls vragen over het al dan niet geven van druk aan medewerkers. Hoe lang kan en mag men mensen onder druk zetten? Is mensen onder druk zetten per definitie fout?
Druk is niet per definitie fout. Integendeel zelfs. Alleen als je uit je comfortzone komt, zal je (moeten) zoeken naar oplossingen. En alleen zo word je beter in je vak. Maar je zal je mensen niet in de juiste prestatieconditie brengen of houden door hen te lang op te jagen of hen voortdurend uit hun comfortzone te halen, of door de lat onrealistisch hoog te leggen. Mensen hebben druk nodig om te kunnen presteren, maar iedereen heeft zijn/haar limiet.
Het stressmodel geeft hier een duidelijk inzicht in. Zonder druk is er geen prestatie. Denk maar aan kinderen van twaalf-dertien jaar. Als ze op maandag geen druk zouden voelen om naar school te gaan, noch uitgeoefend door de school, noch door hun ouders, zouden velen in hun bed blijven liggen. En vermoedelijk ook een aantal andere dagen van de week. Maar op het einde van het jaar zouden ze niet slagen voor hun examens.
Als de druk toeneemt, neemt ook het prestatieniveau toe. Dit heet positieve stress. Maar bij IEDEREEN is er een tipping point, een optimale stressintensiteit waarbij hij/zij optimaal kan presteren. Als de druk, opgelegd door jezelf of door anderen dan nog toeneemt, wordt de positieve stress omgezet in negatieve stress. De prestaties gaan dan achteruit in plaats van vooruit. Als de stress te lang aanhoudt, schuilt het gevaar van burnout achter de hoek.
Iedereen die mensen aanstuurt zou dit stressmodel best voor ogen houden. En als leidinggevende is het belangrijk er oog voor te hebben dat 'goede' mensen zichzelf veel druk opleggen. Als coach van topatleten heb ik alvast ervaren dat de echte toppers zich bijna altijd aan de rechterkant van de curve bevinden. Ik heb mijn atleten vooral moeten intomen om hen optimaal te laten presteren. Het klinkt misschien vreemd, maar het wegnemen van druk is dikwijls veel effectiever dan het opvoeren ervan.
Voor een leidinggevende speelt het wegnemen en opvoeren van druk zich bij voorkeur af in de cirkel aan het tippingpoint van het stressmodel. Werknemers die te veel links van de curve zitten, zullen maar met moeite in de cirkel geraken. Mensen die te ver rechts zitten, raken opgebrand en staan voor een lang herstel.
Het "spel' in de cirkel kan maar gespeeld worden als er een goede connectie is tussen de leidinggevende. De subtiliteit zit in de juiste dosering en in de juiste timing van het wegnemen of verminderen van de druk. Dit kan alleen maar als de leidinggevende minstens op niveau twee (beschreven in het boek 'ConneXion' van Jan De Schepper en mezelf) is geconnecteerd met zijn/haar medewerkers.
